Các dự án về tín dụng thường xuất phát ở các ngân hàng. Trong thẩm định tín dụng các nhà thẩm đinh chủ yếu sẽ đi sâu vào thực chất của dự án kinh tế nhằm giúp các ngân hàng quyết định cho vay hay không.
Khác với lập dự án đầu tư, thẩm định tín dụng cố gắng phân tích và hiểu được tính chất khả thi thật sự của dự án về kinh tế đứng trên góc độ của ngân hàng.
Khi lập dự án đầu tư, khách hàng do mong muốn được vay vốn, có thể đã thổi phồng và dẫn đến ước lượng quá lạc quan về hiệu quả kinh tế của dự án. Do vậy, thẩm định tín dụng cần phải xem xét đúng thực chất của dự án. Tuy nhiên, không phải vì thế mà thẩm định tín dụng ước lượng một cách quá bi quan khiến cho hiệu quả của dự án bị giảm sút đến nổi quyết định không cho vay.
Mục tiêu của thẩm định tín dụng
Mục đích của thẩm định tín dụng là việc ra quyết định cho vay. Do vậy, để giúp cho cán bộ tín dụng và lãnh đạo ngân hàng có thể mạnh dạn và tránh sai lầm trong quyết định cho vay, thẩm định tín dụng cần đạt được các mục tiêu sau:
Đánh giá được mức độ tin cậy của dự án đầu tư mà khách hàng đã lập và nộp cho ngân hàng khi làm thủ tục vay vốn.
Phân tích và đánh giá được mức độ rủi ro của dự án khi quyết định cho vay.
Giảm xác suất của hai loại sai lầm khi quyết định cho vay:
1/ Cho một dự án tồi.
2/ Từ chối cho vay một dự án tốt.
Các loại dự án
Trong hoạt động của doanh nghiệp, các nhà quản lý, đặc biệt là giám đốc tài chính, thường có những dự án đầu tư vốn lớn. Dựa vào mục đích,các loại dự án đầu tư được phân loại thành:
Dự án đầu tư mới tài sản cố định.
Dự án thay thế nhằm duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc cắt giảm chi phí.
Dự án mở rộng sản phẩm hoặc thị trường hiện có sang sản phẩm hoặc thị trường mới .
Dự án an toàn lao động và hoặc bảo vệ môi trường.
Dự án khác.
Ý tưởng về một dự án đầu tư thường xuất phát từ mục đích của dự án đó. Tuy nhiên, khi phân tích xem có nên đầu tư vào một dự án hay không người ta không chỉ xem xét đến mục đích mà còn đến hiệu quả về mặt tài chính của dự án. Đôi khi nhiều dự án đều có hiệu quả tài chính được đề xuất cùng một lúc. Khi đó, việc phân loại dự án theo mục đích để phân tích và ra quyết định đầu tư dựa vào mối quan hệ các dự án có thể phân chia thành:
– Dự án độc lập, là dự án mà việc chấp nhận hay bác bỏ không ảnh hưởng đến dự án khác đang được xem xét.
Ví dụ: Dự án xây dựng một bệnh viện và xây dựng khách sạn cho thuê. Rõ ràng, đây là hai dự án hoàn toàn khác nhau và độc lập nhau.
– Dự án phụ thuộc là dự án mà việc chấp nhận hay bác bỏ dự án là phụ thuộc vào việc chấp nhận hay bác bỏ một dự án khác .
Ví dụ: Dự án xây dựng một bệnh viện tư và xây dựng nhà thuốc cho bệnh viện đó.Đây là hai dự án hoàn toàn phụ thuộc lẫn nhau và việc chấp nhận hay bác bỏ một trong hai thì nó phụ thuộc vào dự án còn lại.